JEAN CAPART IN DE SCHIJNWERPERS OP “TOETANCHAMON” IN LUIK
Op 14 december 2019 opende in de tentoonstellingsruimte van het TGV-station van Luik-Guillemins een grote tentoonstelling, Toetanchamon. De ontdekking van de vergeten farao. Nu de honderdste verjaardag van de vondst van het graf van Toetanchamon nadert, wordt het de hoogste tijd om een van de meest mythische avonturen van de archeologie te komen ontdekken!
Op deze unieke tentoonstelling kan de bezoeker zich onderdompelen in het leven van farao Toetanchamon en de tijd waarin hij leefde, de 18e Egyptische dynastie (-1550/-1292 v. Chr.), Maar hij kan er tegelijk ook het niet-geromanceerde verhaal ontdekken van diegenen die zijn graf in 1922 blootlegden, de archeoloog Howard Carter en zijn mecenas Lord Carnarvon, Of zich laten verrassen door de passie van koningin Elisabeth van België voor Egypte, een passie die haar ertoe aanzette in 1923 naar de Vallei der Koningen af te reizen om er de grafkamer de Toetanchamon in te huldigen, samen met de ontdekkers ervan, haar zoon Leopold (de toekomstige koning Leopold III), en Jean Capart, de pionier van de Belgische egyptologie.
De tentoonstelling Toetanchamon. De ontdekking van de vergeten farao wordt georganiseerd door Europa Expo, een bedrijf dat het Belgische en internationale erfgoed geregeld promoot via tentoonstellingen die de bezoeker volledig in de sfeer van het thema onderdompelen. Sinds 1991 kan Europa Expo bogen op een lange ervaring op dit gebied, als organisator van Tout Hergé, Tout Simenon, J’avais 20 ans en ‘45, Made in Belgium, Leonardo Da Vinci, SOS Planet, Golden Sixties, Liège Expo 14-18, De Salvador à Dali, L’armée terracotta, J’aurai 20 ans en 2030 en Génération 80. Telkens weer slaagt Europa Expo erin de talenten van een team van dynamische medewerkers harmonieus samen te brengen voor zowel de algemene conceptie van de tentoonstelling als haar scenografie, de speciale effecten, de decors, enz. Ook hier is dit het geval.
Nog meer dan de vorige tentoonstellingen combineert Toetanchamon. De ontdekking van de vergeten farao een narratief en pedagogisch parcours met streng wetenschappelijk onderzoek. Europa Expo heeft daartoe nauw samengewerkt met een wetenschappelijk comité onder leiding van de egyptologen Dimitri Laboury en Simon Connor. Eerstgenoemde is onderzoeksdirecteur aan het F.R.S.–FNRS en assistent-hoogleraar kunstgeschiedenis en archeologie van het Oude Egypte aan de Universiteit van Luik. Simon Connor is voormalig conservator van het Museo Egizio van Turijn en onderzoeker aan het Metropolitan Museum of Art van New York; thans verricht hij onderzoek bij het F.R.S.-FNRS en is hij onderzoeker aan de Universiteit van Luik. Hoewel het Fonds Jean Capart niet als dusdanig aan het project meewerkt, is het er toch onrechtstreeks vertegenwoordigd, nu de twee tentoonstellingscommissarissen historicus Jean-Michel Bruffaerts, directeur van het Project Capart en wetenschappelijk coördinator van het Fonds Jean Capart, bij hun project hebben betrokken. Hij verzorgde verscheidene hoofdstukken voor de catalogus, zich vooral toespitsend op de Egyptereizen van koningin Elisabeth, samen met Jean Capart, en op de gunstige invloed van deze reizen op de ontwikkeling van de egyptologie in ons land. Hij koos daartoe tal van originele, nog nooit tentoongestelde documenten afkomstig uit onder meer de officiële en persoonlijke archieven van de Belgische koninklijke familie, de archieven van de Egyptologische Stichting Koningin Elisabeth, en zijn eigen verzameling. Andere leden van het team zijn Alisée Devillers en Claudia Venier, doctoraatsstudenten egyptologie aan de Universiteit van Luik, en Hugues Tavier (Universiteit van Luik/ENSAV La Cambre), een befaamd restaurateur, gespecialiseerd in experimentele archeologie en met twintig jaar terreinervaring in Egypte.
Langs het hele parcours, dat bijna 2000 m² beslaat, is het Howard Carter zelf die de bezoeker rondleidt en meevoert op zijn speurtocht naar Toetanchamon. Omdat we niet al te veel over de tentoonstelling willen verklappen, zullen we de behandelde thema’s en de tentoongestelde objecten hier niet opnoemen. Maar vermelden we toch dat het graf van Toetanchamon er wordt gereconstrueerd precies zoals het in 1922 werd ontdekt, en dit dankzij een uitzonderlijke reeks van 250 identieke replica’s die zijn vervaardigd in de werkplaatsen van het Egyptische Ministerie van Oudheden in Caïro. Nog een andere wereldprimeur: de reconstructie van het atelier van beeldhouwer Thoetmoses, die de beroemde buste van Nefertiti maakte – zo kan de bezoeker het creatieve proces van de kunstenaar echt meebeleven. Verscheidene privéverzamelaars hebben hun medewerking aan de tentoonstelling verleend, evenals diverse grote Europese musea, waaronder het Musée du Louvre van Parijs, het Rijksmuseum van Oudheden van Leiden of het Petrie Museum of Egyptian Archaeology van Londen. Het Brussels Museum Kunst & Geschiedenis (Jubelparkmuseum) heeft eveneens verscheidene stukken ter beschikking gesteld die afkomstig zijn uit de Egyptische collectie die Jean Capart tijdens zijn halve eeuw lange carrière (1897-1947) geduldig vergaarde. Vermelden we overigens dat deze collectie thans is toevertrouwd aan de goede zorgen van egyptoloog Luc Delvaux, lid van het Beheerscomité van het Fonds Jean Capart.
De aantrekkingskracht van de tentoonstelling in Luik schuilt dus al evenzeer in haar vermogen om de bezoekers in de Egyptische oudheid onder te dompelen als in de tentoongestelde archeologische objecten zelf. In een tegelijk ludieke en didactische benadering en in een subtiele mix van verkenning en vertelling, wisselen historisch getrouwe decors af met museumruimten waarin antieke objecten van een ongekende schoonheid te bewonderen zijn. De tentoonstelling richt zich tot zowel specialisten als het grote publiek en wil een narratieve en duidende aanvulling bieden op de in Parijs en in Londen georganiseerde tentoonstellingen. We twijfelen er niet aan dat niet alleen de sympathisanten van het Fonds Jean Capart maar ook alle liefhebbers van Egypte en andere nieuwsgierigen ten volle van deze tentoonstelling zullen genieten. Te meer daar ze bijzonder makkelijk te bereiken is, want ze vindt plaats in het TGV-station van Luik-Guillemins. Gezien het verwachte succes, raden we aan vooraf te reserveren!
PRAKTISCHE INFO
TGV-station Luik-Guillemins – Espace Muséal
Van 14/12/2019 tot 31/05/2020
Alle dagen geopend van 10u tot 18u30
Tickets online bestellen: www.europaexpo.be
Reservaties groepen en rondleidingen: 04/224.49.38
Gecombineerde tickets B-Dagtrips NMBS